Người ta vẫn thường nói: “Education is the key to success. Giáo dục là chìa khoá tới thành công” nhưng đối với các gia đình nghèo tại các nơi hẻo lánh thì lắm khi việc học hành là một sự “xa xỉ” mà các bậc phụ huynh không dám nghĩ đến. Tiền học, tiền sách vở, tiền quần áo đồng phục tại trường đã vậy mà lại còn thêm các thứ tiền cho thầy cô dạy kèm mà phần lớn các em phải học thêm để được điểm tốt. Có vẻ như việc dạy học ở trường lớp không đủ “chất lượng” nên các em phải học thêm ngoài giờ?
Không như ở thành phố, đối với các em học sinh tại các vùng sâu, vùng xa, việc đi được đến trường là một cố gắng rất lớn vì càng học lên thì trường lại càng ít nên càng xa. Cụ thể như nếu học cấp 1 (lớp 1 – lớp 5) thì có thể vài làng gần nhau là có 1 trường; trường cấp 2 (lớp 6 – lớp 9 ) ít hơn nên xa hơn; rồi đến trường cấp 3 (lớp 10 – lớp 12) thì rất hiếm hoi và xa hơn nữa. Còn Đại học ư? Thôi! Miễn bàn vì cả thành phố Kontum cũng không có đến 1 trường đại học riêng mà chỉ có 1 chi nhánh của Đại Học Đà Nẵng mới về đây mở.
Trường lớp xa như vậy, mà các phụ huynh thường bận rộn đi làm, không thể đưa đón con em được, nên chả trách các em nhỏ tại các vùng sâu vùng xa thường bỏ học sau khi xong cấp 1. Vì nhà ở xa trường nên nếu em học sinh nào học đến hết cấp 3 thì phải biết rằng em đó rất thích học và có ý chí rất mạnh nên mới “trụ” được 12 năm học tập!
Đối với các em thuộc dân tộc thiểu số tại Kontum thì việc học còn khó gấp nhiều lần các em người Kinh vì cho đến bây giờ, nhiều gia đình còn đang nói tiếng địa phương của người dân tộc (Xơ Đăng, Bana, Gia Rai, Giẻ Triêng, Brâu, Rơ Măm,…), nên để có thể theo học bằng tiếng Việt tại trường, các em phải cố gắng gấp 2. Nó cũng tương tự như các gia đình tị nạn người Việt trong giai đoạn đầu khi mới đến Hoa kỳ. Ở nhà nói tiếng Việt, ở trường phải học và nói tiếng Anh vậy!
Không chỉ thế, như đã nói trên, đường đi đến trường của các em cũng rất chông gai. Cao nguyên nhiều đồi núi, lên dốc xuống dốc, đi bộ rất mệt, mà các em, cỡ từ cấp 2 trở lên, phải đi bộ 5 km (= 3.1 miles, tức khoảng 1 tiếng đồng hồ) đến trường là chuyện thường! Còn cấp 3 thì có những em phải đi bộ 10 km, 12 km, hoặc 20 km. Các em này thường phải đi ké xe đạp của bạn và phải hoàn toàn dựa vào thời khoá biểu của bạn. Bạn đi trễ, mình trễ theo. Bạn ốm, nghỉ học, mình phải nghỉ theo. Trời mưa gió, không đi được thì cả 2 đều nghỉ nhà! Càng nghỉ học thì lại càng mất căn bản, rồi sẽ vừa ngại, vừa sợ không dám đến trường!
Các Sơ APL phụ trách tại Kontum cho biết thêm: “… Các em trong làng càng tội nghiệp hơn. Có em phải đi bộ hơn 1 tiếng đồng hồ và đi lên dốc xuống dốc nữa. Buổi sáng đi học có ngày chẳng có gì để lót bụng, thì làm sao mà các em học được. Có ngày may mắn thì đi ké được xe các bạn! Cho nên khi Hội Hồng  gửi tặng xe đạp, các em mừng lắm vì không phải ngại ngày nào cũng xin đi ké xe bạn. Và còn rất nhiều các em khác nữa vì không có xe, không có tiền đóng học phí, nên nghỉ học sớm. Dân tộc chúng em rất ít các em học đại học vì hầu hết gia đình không có khả năng cho các em đi học. Một số các em học rất khá nhưng mà đành phải nghỉ học vì hoàn cảnh gia đình rất khó khăn. Em chỉ nói sơ qua cho chị biết vậy, chúng em phục vụ người dân tộc của mình mà chẳng giúp được gì cho họ vì hoàn cảnh của chúng em cũng gần giống như họ mà. Cám ơn chị đã luôn quan tâm chúng em nhé. Kính chúc chị và Hội luôn bình an và mạnh khỏe.”
Thấy các em như các con, các cháu của mình mà phải trải qua những khó khăn như thế để đến trường, thật xót xa!
Càng biết về hoàn cảnh sống của người dân tại vùng cao nguyên Kontum, Gia Lai… Hồng Ân lại càng thấy xót xa. Nhu cầu của họ nhiều quá, không biết phải giúp làm sao nữa. Đầu năm 2019, Hồng Ân gởi trước về cho các Sơ 2,000 đồng để các Sơ mua 20 chiếc xe đạp đầu tiên cho các em tại nơi nào mà các Sơ thấy cần thiết nhất. Đây là loại xe khá tốt để các em chạy đường đồi núi. Và các Sơ đã chia nhỏ ra mỗi nơi vài chiếc. Em nào nhận được xe cũng mừng rỡ như được trúng số độc đắc. Một chiếc xe đạp đối với người thành phố chẳng là bao, nhưng đối với các em cao nguyên thì đó là cả 1 gia tài lớn. Thấy thật thương!
Xin mời quý vị cùng xem các hình ảnh kèm đây.
